Çıtır çıtır pişen ve şerbetiyle buluşunca lezzetine kavuşan mis kokulu lokmanın tarihçesine bakıyoruz. İzmir lokması ile saray lokmasının farkı nedir? Lokma birinci nerede üretildi? işte ayrıntılar…
Eski Türklerden günümüze kadar binlerce yıldır “yağ kokutma” geleneği sürmektedir. Türkler Gök Tanrı’nın isteğini kazanmak için kandil ve arife günleri ile cenaze sonrası pişi yahut lokma pişirirler. Daha sonra yapılmış olan bu lokmalar yahut pişiler komşulara dağıtırlar.
Ayrıca bir konuk haneye geldiğinde de gelişini kutlamak için lokma dökülür yahut pişirilir. Böylelikle konuğun gelişi Gök ilaha haber verilmiş olunur.
1400’lü yıllarda Araplar tarafından yapılan birinci defa yapılan lokma, ismini ‘Lukma’ sözünden almıştır.
Arapların “kadı lokması” El-Bağdadi tarafından 13. yüzyılda tanım edildiği söylenmektedir. Lakin tanımının onlara da Osmanlı sarayından alındığı da aşikârdır.
Lokma bir Türk tatlısıdır ve İzmir Lokması ismiyle coğrafik işaret almıştır.
Un, maya, tuz ve şekerle hazırlanan hamurun kızartıldıktan sonra şerbetlenmesiyle ortaya çıkan lokmanın iki çeşidi bulunur.
İzmir lokması, ortası delikli halka biçiminde dökülür ve 3’erli olarak servis edilir.
Saray lokması ise zeytin adedinden biraz büyük yuvarlaklar formunda dökülür ve 6’lı formda servis edilir.
Ankara’nın Güdül ve Ayaş yörelerinde Bırtlak diye bilinen bir lokma çeşidi de mevcuttur. Türkiye’deki birtakım yörelerde şerbet dökülerek tatlı olarak yenilmesine karşın, birtakım yörelerde pişi üzere şerbetsiz peynir ile yenilmektedir.
Lokma ülkemizde çoklukla hayır için döküldüğünden hayır lokması ismiyle da bilinmektedir. Bunun dışında düğün, nişan ve sünnet üzere çeşitli özel günlerde de lokma dökülmekte ve fiyatsız olarak dağıtılmaktadır.
4-5 sene evvel ülkemizde lokmaya yeni bir soluk getiren yeni jenerasyon lokmacılar lokmanın içine ya da üstüne çikolata ekleyerek çağdaş bir yorumla lokmalarını satmaya başlamışlardı.
Geleneksel bir tatlının farklı yorumlanması hoş olsa da bu husus çığırından çıkmıştı. Yeni jenerasyon lokmacılara duyulan ilgi arttıkça her sokak başında farklı isimlerde yeni kuşak lokmacılar açılmaya başlanmıştı.
Büyük bir hevesle açılan yeni kuşak lokmacılar muhakkak bir müddet sonra kepenk teker teker indirmeye başladı. Bir anda tanınan hale gelen bu yeni jenerasyon lokmacılar bir anda da piyasadan silindi. Uygun ki de silindi!
Çıtır çıtır lokma tatlısı tarifi
Malzemeler
Hamuru için;
-
3 su bardağı un
-
2 su bardağı ılık su
-
2 yemek kaşığı şeker
-
Yarım çay kaşığı tuz
-
1 yemek kaşığı instant maya
Şerbeti için;
-
2,5 su bardağı şeker
-
2 su bardağı su
-
8-10 damla limon suyu
Kızartmak için;
- Sıvı yağ
Lokma nasıl yapılır?
1. Tencereye şeker ve suyu alarak karıştırın ve kaynamaya bırakın. Kaynadıktan sonra ocağın altını kısın ve 10 dakika kadar bu halde kaynatın. Limon suyunu ekleyerek karıştırın ve 5 dakika daha kaynatarak ocaktan alın. Daha süratli soğuması için başka bir kaseye boşaltarak bir kenarda bekletin.
2. Lokmanın hamuru için uygun bir kaba un, maya, şeker ve tuzu alarak karıştırın. Unun ortasına bir havuz oluşturun ve buraya ılık suyu ek edin. Çırpma teli yardımıyla hamuru karıştırın.
3. Tüm materyaller karışıp hamur kıvam aldığında üzerini evvel streç sinemayla akabinde pak bir örtü ile örterek 45 dakika kadar mayalanmaya bırakın.
4. Derince bir tavaya sıvı yağ ekleyin ve ocağa alın. Yanınıza küçük bir kase içerisinde de sıvı yağ alın. Bir çay ya da tatlı kaşığını kasedeki yağa batırın. Elinize hamurdan biraz alın ve yumruğunuzu sıkın. Elinizin üzerinden çıkan hamuru yağladığınız kaşıkla alın ve şimdi çok fazla ısınmamış olan sıvı yağın içerisine bırakın.
5. Piştiğinden emin olduğumuz lokmaları kevgir ile yağın içerisinden alın, şerbetin içerisine koyarak bir kaç dakika karıştırdıktan sonra servis tabağına alın. Bu etapta lokmaları alırken ocağı kapatarak yağın fazla ısınmasını engelleyin.
Diğer içeriklerimiz de ilginizi çekebilir: