Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dünyanın, ulusal gelirine nazaran en hayırsever milleti ve en fazla kalkınma yardımı yapan 3 ülkesinden birisi olarak, Türkiye‘nin 6 Şubat’taki zelzeleler sonrasında eşsiz memleketler arası takviye gördüğünü belirterek, “İşte bu dayanışma diplomasisi, teşebbüsçü, insani, müşfik ve tesirli dış siyasetimizin bir sonucudur.” dedi.
Çavuşoğlu, Türk Tarih Kurumu ve Dışişleri Bakanlığınca İstanbul Üniversitesi’nde düzenlenen “Cumhuriyet’in 100. Yılında Türk Dışişleri: Asırların Diplomasi Birikimi” başlıklı sempozyumda açış konuşması yaptı.
Ev sahipliği için İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak’a teşekkür ederek, İstanbul Üniversitesi’nin 570 yıllık ilim irfan yuvası olduğunu anlatan Çavuşoğlu, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. ve Hariciye’nin temellerinin atılmasının 500. yıl dönümünü konuşmak için çok manalı bir yerde olduklarını lisana getirdi.
Bakan Çavuşoğlu, Türk’ün tarihteki büyük yürüyüşünde bir gurur yılı yaşandığına işaret ederek, dünya diplomasisine “yurtta barış, dünyada barış” unsurunu armağan eden, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ve bütün kahramanları rahmetle andı.
Bu gurur yılının 6 Şubat’taki, tarihin en yıkıcı afetiyle bir hüzün yılı haline geldiğine değinen Çavuşoğlu, “Dünyanın, ulusal gelirine nazaran en hayırsever milleti ve en fazla kalkınma yardımı yapan 3 ülkesinden birisi olarak, eşi gibisi görülmemiş bir memleketler arası takviye ve muhabbet gördük. İşte bu dayanışma diplomasisi, teşebbüsçü, insani, müşfik ve tesirli dış siyasetimizin sonucudur. Esasen diplomasimiz, binlerce yıllık devlet geleneğini vaktin ruhuyla yoğuran, vizyoner bir haldir.” tabirlerini kullandı.
Çavuşoğlu, büyükelçilik de yapmış şair Yahya Kemal’in “kökü mazide olan atiyiz” kelamlarına atıf yaparak, bugün Türk diplomasisinin tarihi birikimini, esaslı geleneğini ve parlak geleceğinin konuşulacağını vurguladı.
Dışişleri Bakanlığının temellerinin Reisülküttaplığa dayandığını aktaran Çavuşoğlu, bugünkü değerli bildirimlerde bu tarihi art planın detaylı bir biçimde ele alınacağını belirterek katkı sağlayanlara teşekkür etti.
Çavuşoğlu, Reisülküttaplıktan Hariciye Nazırlığına, Hariciye Vekaletinden Dışişleri Bakanlığına uzanan bir gelenek olduğuna dikkati çekerek, Türk diplomatlarının “üçüncü katip”, “ikinci katip” ve “başkatip” unvanlarını hala kullanıyor olmasının, Reisülküttaplık geleneğinin yansıması olduğunu söyledi.
“Hariciye’nin 500. yıl dönümü bir sembol ve meşale”
Mevlüt Çavuşoğlu, Hariciye’nin 500. yıl dönümünün bir sembol ve meşale olduğunun altını çizerek, “Binlerce yıllık tarihinde 16 büyük imparatorluk kurmuş Türk milletinin diplomasi deneyimi elbette çok daha eskilere masraf. Cetlerimiz; ‘Atılan ok taştan dönmez, giden elçi yoldan dönmez’ diyerek, gönderdikleri elçiye itimatlarını ortaya koymuşlar. ‘Elçiye zeval olmaz’ diyerek, ileti ne olursa olsun, getirene hürmet göstermişler.” diye konuştu.
Yazılı kaynakların da diplomasinin ulusal kimliğin bir modülü olduğunu gösterdiğine işaret eden Çavuşoğlu, Yusuf Has Hacib’in dokuz asırlık “Kutadgu Bilig” kitabında yeterli elçilerin niteliklerini anlattığını ve Sultan Alparslan’ın Veziri Nizamü’l-mülk’ün bin yıllık ‘Siyasetname’sinde elçilere özel bir fasıl ayırdığını kaydetti.
Çavuşoğlu, Türk’ün olduğu her yerde devlet, devletin olduğu her yerde diplomasi olduğunu tabir ederek, şöyle konuştu:
“Çünkü Türk demek, tarih demektir. Tıpkı vakitte, kadim medeniyetlere mesken sahipliği yapmış Anadolu, diplomasinin doğumuna da şahitlik etti. Tarihteki birinci barış muahedesi olan 2 bin 300 yıllık Kadeş de bu topraklarda imzalandı. Buraya yarım saat yürüyüş aralığında bulunan Arkeoloji Müzemizde sergileniyor. Bir örneği ise New York’ta Birleşmiş Milletler binasında. Bu eşsiz miras ve birikim, günümüzde Türk diplomasisinin dünyada hürmet uyandıran kabiliyet ve gücünün de en kıymetli temellerinden biridir.”
Türkiye, 260 temsilcilikle dünyanın en geniş beş diplomatik ağından biri
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Meclis açılışındaki “Onurlu, sabırlı, kararlı ve basiretli bir halla yasal hak ve çıkarlarını her alanda güçlü bir formda savunan, milletlerarası planda fikirlerine başvurulan, teklifleri dikkate alınan, kah arabulucu, kah kolaylaştırıcı olarak problemlere tahlil üreten bir diplomatik gücüz.” cümlesine atıf yapan Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
“Bugün 260 temsilciliğiyle dünyanın en geniş 5 diplomatik ağından birisine sahip; Vatandaşına, soydaşına dünyanın her yerinde en geniş hizmeti, en süratli halde verebilen, gelecek okumalarında ve konsolosluk hizmetlerinde yapay zeka üzere yenilikçi teknolojilerden yararlanan, birinci bayan diplomatımız Adile Ayda’nın izini takip eden, bu kıymetli yılda da değerli katkıları bulunan 79 bayan büyükelçi ve yüzde 43 bayan genel müdür oranıyla, bu alanda dünyada öncü ülkeler ortasında yer alan bir bakanlığız.”
Çavuşoğlu, bu nedenle Hariciye tarihinin içeride ve dışarıda her geçen gün artan bir ilgiyle izlendiğini bildirerek, hem bu tarihi birikimi idrak etmek, hem de bu ağır ilgiyi karşılayabilmek için geniş yelpazede faaliyetler hazırladıklarını tabir etti.
Bu sempozyumla buna başladıklarını lisana getiren Çavuşoğlu, çalışmalarına katkı sağlayan bütün kurum ve araştırmacılara teşekkür etti.
Güvenlik güçlerinden sonra en fazla şehit veren teşkilat
Hariciye Teşkilatının tarihinde, Türkiye’nin gelişimine istikamet vermiş birçok kıymetli şahsiyet olduğuna işaret eden Çavuşoğlu, “Dünya diplomasi tarihine geçen büyükelçiler yetiştirmiş olan kurumumuz, tıpkı vakitte, güvenlik güçlerimizden sonra en fazla şehit veren teşkilattır.” dedi.
Bakan Çavuşoğlu, lise öğrencisiyken memleketler arası münasebetler okumaya bu hain ataklar nedeniyle karar verdiğine işaret ederek, “Bu yıl, Cumhuriyetimizin birinci diplomasi şehitleri Başkonsolos Mehmet Baydar ve Konsolos Bahadır Demir’in şehadetlerinin de 50. yıl dönümü. Her ikisi de Los Angeles’da biliyorsunuz hain atak nedeniyle şehit olmuştur. Demokrasi şehidimiz Fatih Rüştü Güçlü’yü, bütün diplomasi şehitlerimizi ve zelzele felaketinde kaybettiğimiz Hatay Temsilcimiz Büyükelçi İhtilal Öztürk ile memurumuz Gökhan Aytaç’ı rahmetle anıyorum.” değerlendirmesini yaptı.
Lizbon Maslahatgüzarı Mıhçıoğlu’nu örnek verdi
Türk diplomatlarının, ASALA,17 Kasım ve PKK üzere alçak terör örgütlerinin hücumlarında ailesini, mesai arkadaşını şehit verdiğini anımsatan Çavuşoğlu, buna rağmen asla devlete ve millete hizmetten geri durmadığını belirtti.
Rahmetli Lizbon Maslahatgüzarı Yurtsev Mıhçıoğlu’nun 1983’teki terör taarruzunda göğüs göğüse çarpıştığını, eşini kaybettiğini ve oğlunun ağır yaralandığını hatırlatan Çavuşoğlu, “Eşini kaybetmiş bir koca, oğlu ağır yaralı bir babayı düşünün. Tekrar de vazifesine dönüyor; evvel duruma hakim oluyor; sonra merkeze bir rapor gönderiyor. Diplomasi derslerinde okutulması gerektiğini düşündüğüm raporun şu son cümlesi, Türk diplomatının adeta bir tarifidir: ‘Vazifeme devam ediyorum.’ ” sözlerini kullandı.
Bugün de milletten ve tarihten aldıkları güçle misyonlarına devam ettiklerinin altını çizen Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“Salgın periyodunda 100 binden fazla vatandaşımızın ülkemize dönüşünü sağlayarak, Ukrayna Savaşı’nda, soydaşlarımız dahil 18 binden fazla insanımızı tahliye ederek, zelzele felaketinde, depremzedelerimize, kurumlarımıza şahsen alanda omuz vererek vazifemize devam ediyoruz. Ukrayna’da barış için tek başımıza kalsak da çabalayarak, savaşın ortasında ön ayak olduğumuz İstanbul Tahıl Mutabakatı’yla global besin krizini engelleyerek vazifemize devam ediyoruz. Somali’den Filipinler’e çatışmalarda arabuluculuk yaparak, olağanlaşma adımlarımızla huzur ve istikrar yayarak vazifemize devam ediyoruz. İslam düşmanlığıyla, ırkçılıkla her yerde gayret ederek; ulu tarihimizi palavralarla karalamak isteyenlere layık oldukları yanıtı vererek vazifemize devam ediyoruz.”
Türkiye, faal çok taraflılığı savunmaya devam ediyor
Çavuşoğlu, herkes kabuğuna çekilirken, Türkiye’nin öz itimatla Tekrar Asya, Latin Amerika ve Afrika, dijital diplomasi açılımları yaparak, Sıfır Atık üzere teşebbüslerimizle faal çok taraflılığı savunarak görevine devam ettiğinin altını çizdi.
Kıbrıs’ta, Doğu Akdeniz’de, Ege’de Türkiye’nin hakkını, hukukunu savunarak, Büyük Türk Dünyasını Türk Devletleri Teşkilatında birleştirerek ve soydaşına, akraba topluluğuna, din kardeşine, dünyanın her neresinde olursa olsun sahip çıkarak görevlerine devam ettiklerine değinen Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanlığının bütün meslek kümelerinden arkadaşlarının gözlerinde bu görev şuurunu ve aşkını gördüğünü lisana getirdi.
Bakan Çavuşoğlu, bu türlü esaslı bir kurumda bakan olmaktan ve dünyanın en ehil diplomatlarıyla çalışmaktan büyük gurur duyduğunu vurgulayarak, “İşte bu görev şuuruyla bütün kurum ve kuruluşlarımızla vazifemize devam edeceğiz. Türkiye Yüzyılı’nda, Sayın Cumhurbaşkanımızın (Erdoğan) ifadeleriyle, daha adil bir dünya tertibi için var gücümüzle çalışacağız. Akil, adil ve faziletli bir global güç olarak, Türkiye Eksenini inşa edeceğiz.” diye konuştu.
Sempozyumun çalışmalara büyük entelektüel katkı sağlayacağını kaydeden Çavuşoğlu, başta Türk Tarih Kurumu Lideri Birol Çetin ve bakanlık vazife gücündeki mesai arkadaşları olmak üzere emeği geçen herkese tekrar teşekkür ederek kelamlarını tamamladı.