Türkiye’nin öncülük ettiği Karadeniz Tahıl Teşebbüsü’nün müddeti 17 Temmuz’da sona erecek.
Moskova idaresi, mutabakatın uzatılması davetleri karşısında “Bunun için bir mümkünlük görmüyoruz.” formunda açıklamalar yaptı.
ABD ise muahedeyi tekrar uzatmayan Rusya’nın “bedel ödeyeceği” konusunda uyardı. Bu ikazlara bir yenisini ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ekledi.
Sullivan, Rusya’nın kelam konusu muahededen çekilmesi halinde, Moskova için diplomatik maliyetin çok büyük olacağını söyledi.
Sullivan, CBS News televizyon kanalındaki “Face the Nation” isimli programa konuk oldu.
Karadeniz Tahıl Koridoru Mutabakatı’nın mühletinin yarın gece dolacağına işaret eden Sullivan, şöyle dedi:
(Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin’in ne yapacağını öngöremiyorum. Son aylarda farklı sinyaller verdi. Rusya, muahededen çekilebilir ya da sürdürmeye devam edebilir.
Jake Sullivan, Rusya’nın mutabakattan çekilmesi halinde dünyanın bunu “Rusya, sırtını global güneye, Afrika, Latin Amerika ve Asya’ya geri çevirdi” formunda nitelendireceğini kaydederek, “Bunun, Rusya için diplomatik maliyetinin çok büyük olacağını düşünüyorum.” tabirlerini kullandı.
Bunun kararını Putin’in vereceğinin altını çizen Sullivan, “Biz her türlü senaryoya karşı hazırlıklıyız ve Ukraynalılarla yakın çalışıyoruz.” dedi.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırısının global besin fiyatları üzerindeki tesirini azaltmak için Birleşmiş Milletler (BM), Rusya, Türkiye ve Ukrayna, 22 Temmuz 2022’de İstanbul’da düzenlenen merasimle Karadeniz Tahıl Koridoru Muahedesi’ni imzalamıştı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, 4 Temmuz’daki açıklamasında şöyle demişti:
Eylül 2022’den bu yana muhtaçlığı olan ülkelere bağışlanması planlanan 262 bin ton Rus gübresinden sadece iki parti sevkiyatı yapıldı.
Gübrenin 20 bin tonu Malavi’ye, 34 bin tonu da Kenya’ya gönderildi. BM, bu hususlarda sessiz kalmaya devam ediyor. Batı’da ise besin ve gübre konusunda bile Rusya’ya yönelik yaptırımların hafifletilemeyeceği bildiriliyor.
Bu şartlarda, mühleti 17 Temmuz’da sona erecek mutabakatın devam ettirilmesi için rastgele bir neden yok.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise 10 Temmuz’da yaptığı açıklamada, BM’nin tüm gayretine karşın Karadeniz Tahıl Koridoru Mutabakatı’nın ülkesiyle ilgili kısmının uygulanmadığını söylemişti.
Lavrov, muahedenin Ukrayna ile ilgili kısmının ticari projeye dönüştüğünü savunarak, Ukrayna limanlarından ihraç edilen toplam tahıl hacminin yüzde 3’ten azının Dünya Besin Örgütü listesinde yer alan en yoksul ve muhtaç ülkelere gittiğini belirtmişti.
