Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve 10 ili daha etkileyen zelzele felaketi sonrasında bölgede sarsıntı fırtınası meydana gelmektedir. Kelam konusu zelzele fırtınası terimi ise son gelişmelerin akabinde merak edilerek Zelzele fırtınası neden olur? Zelzele fırtınası ne demek? Zelzele Fırtınası ne vakit biter? İşte zelzele fırtınası ile ilgili bilgi ve detaylar
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Enstitüsü tarafından paylaşılan bilgiler şu biçimde;
Bir zelzele fırtınası, ufak bir bölgede, çoklukla birkaç gün ile birkaç hafta ortasındaki bir mühlet içinde meydana gelen çok sayıdaki zelzeleden oluşur. Bir fırtına oluşturan sarsıntı kümesinde hiçbir sarsıntı, büyüklük bakımından, başkalarına nazaran, bariz olarak, ön plana çıkmaz.
Deprem fırtınalarının bir ana sarsıntı ile bir ilgisi de yoktur. Sarsıntı fırtınalarının, çoğunlukla, küçük ve orta büyüklüklerdeki sarsıntıların meydana geldiği derinliklerde, kayaların içindeki kırık, çatlak üzere gözeneklerde yer alan akışkanların etraflarına uyguladıkları basıncın artması sonucu meydana geldikleri gözlenmektedir.
Deprem fırtınaları, oluşacak bir ana sarsıntının mutlak bir habercisi olarak kabul edilmemelidir. Gerçekten Türkiye’nin birçok yöresinde bu tanıma uygun süreksiz zelzele aktiviteleri gözlenmekte ve makul bir mühlet sonra da bunlar kaybolmaktadır. Bu aktiviteler yakın yerleşim alanlarında hissedildiği takdirde, bir öncü aktivite olup olmadığı konusunda kuşku ve söylentilerin ortaya atılmasına yol açmakta ve haklı olarak o yörede yaşayanları huzursuz etmektedir.
Ancak rastgele bir zelzele ağırlaşmasının, bir öncü aktivite mi, yoksa bir mühlet sonra kaybolacak süreksiz bir sarsıntı fırtınası mı olduğunu belirlemek çok zordur. Genel olarak bakıldığından jeotermal bir alanda oluşan, baskın bir kırılma tarafı ve cinsine sahip olmayan, daha evvelce belirlenmiş faal bir fay zonu üzerinde olmadığı bilinen yoğunlaşmaların, süreksiz bir aktivite olma mümkünlüğü daha yüksektir.
Deprem fırtınalarından büsbütün farklı bir tıp olan öncü ve artçı sarsıntılar ise, kendilerinden besbelli olarak daha büyük olan bir ana zelzele ile vakit ve yer bakımından sıkı bir bağlantıya sahiptir. Çabucak çabucak her büyük bir sarsıntının akabinde, kesinlikle bir artçı sarsıntı aktivitesi ortaya çıkmışsa da, öncü sarsıntılar çok daha seyrek olarak gözlenmiştir.
Türkiye’deki örneklerden yola çıkılacak olursa, bilhassa olağan atımlı faylanma içeren büyük sarsıntıların kimilerinde (Örn. 1995 Dinar Depremi), yörede ‘öncü aktivite’ olarak nitelendirilebilecek zelzele ağırlaşmaları gözlenmiştir. Fakat bu müşahedeleri genellemek zordur.
Nitekim 2001-03 yılları ortasında Denizli, Milas-Güllük, Kula-Sığacık üzere yörelerde aktivitenin vakit zaman arttığı görülmüş, lakin hiçbirisinin akabinde (bugüne kadar) büyük bir zelzele izlenmemiştir. Yanal atılımlı büyük sarsıntılarda öncü sarsıntı aktivitesi örnekleri daha da az gözlenmiştir.
Öncü zelzele aktifliği, vakit zaman ‘öncü sarsıntı fırtınası’ olarak da isimlendirilir. Bu tıp zelzelelerin oluşumunda da yüksek gözenek basıncının rol aldığına inanılmaktadır; fakat, oluşumları için düşünülen düzenek olağan sarsıntı fırtınalarınınkinden farklıdır. Zelzele fırtınaları ortasında ‘öncü’ ayrımı yapma teşebbüsünde bulunabilmek için, bu fırtınaların, çeşitli jeolojik özellikleri nedeniyle, evvelden, aday olarak belirlenmiş yerlerde meydana gelmeleri ve fırtınadaki zelzelelerin sayı-büyüklük bağlantılarının detaylı olarak incelenebilmiş olması minimum zorunluluktur. Gelecekte, bilimsel araştırmaların gelişmesi ile birlikte, öncü sarsıntı fırtınaları tahminen de büyük bir sarsıntının evvelden kestirilmesinde potansiyel bir ipucu olarak düşünülecektir. Lakin, günümüz bilgi ve teknolojileri ile bunu belirlemek şimdilik imkansızdır.