6 Şubat’Ta Kahramanmaraş ve beraberinde 11 vilayet 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde iki sarsıntıyla sallandı. Zelzelelerde on binlerce çürük bina 50 bini aşkın bireye mezar oldu. Zelzele bir sefer daha ihmal ve tedbirsizliğin boyutunu ortaya koydu.
EMEP, 2023 Şubat Zelzeleleri Raporu: Mülksüzleştirme, Sermaye Transferi ve Kentlerin Yine Talanı’ başlıklı bir rapor yayımladı. Raporda çarpıcı bulgular yer aldı.
6 Şubat zelzelelerinin birincil ve aktif sonuçlarının yıkım bölgesinde yaşanmakla birlikte, toplumsal, politik, iktisadi, idari sonuçları bakımından ülke ölçeğinde tesirli olduğuna dikkat çekilen raporda, devletin farklı kent ve kasabalara farklı stratejiler uyguladığı ileri sürülerek “devlet, göç ve iskan uygulamalarından çadır ve konteyner dağıtımına, kolluk güçlerinin işllev ve hacim olarak kullanımlarından kendisiyle iltisaklı dini vakıf ve cemaatleri öncelemektedir” denildi.
Halkın itiraz hakkı yok
Raporda zelzele bölgesindeki yıkımın, istatistik ölçeklerin ötesinde yok edici seviyede olduğu vurgulanarak, “Ülkemiz birtakım kent, kasaba ve köylerini; insanları, hayvanları, tabiatı, kültürel ve tarihi mirasıyla birlikte yitirmiştir” tabirlerine yer verildi.
Raporda şu bilgilere yer verildi:
“Adıyaman, Hatay ve Maraş’ta bilhassa OSB ölçeğinde kayıt dışı Suriyeli emekçi çalıştırılması çok yaygın bir olgu olarak karşımıza çıkmıştır. Göçmen emekçiler, daha düşük fiyatla çalıştırıldıkları üzere sarsıntıdan sonra tekrar çalışmaya birinci çağrılanlar onlar olmuştur.
Bölgedeki 11 ilin tamamında fiyatlar Türkiye geneli ve öbür 70 vilayet ortalamasının hayli altında bulunmaktadır. Kontratlı emekçiler için ortalama günlük fiyat Türkiye genelinde 378,55 TL, zelzele bölgesinde 11 vilayette ise 315,27 TL’dir. Bu çarpıcı farklar kamu için de geçerlidir. Kamu dalı emekçileri, sarsıntı bölgesinde ülke ortalamasının 52 TL altında günlük fiyatla çalışmaktadır. Özel kesimde ise durum daha vahim hale gelmektedir. Bu 11 vilayette özel bölümdeki günlük fiyat ortalaması 300 liranın bile altındadır”.
Göçmen ve mültecilerin yaşadıkları meseleler da ele alındı
EMEP Göç Ofisinden Ebru Ökten tarafından sunulan ‘Göçmenler ve Mülteciler Açısından Zelzele Raporu’nda ise sarsıntı bölgesinde yaşayan mültecilerin yaşadıkları problemler ve mültecilere karşı yaklaşımlara yer verildi. Raporda yardımlardan faydalanmakta zorluk çeken mültecilerin bu durumunun sürdüğü belirtilerek Suriyeli mültecilerin ırkçı kışkırtmalarla karşı karşıya kaldığı vurgulandı.
Raporların açıklanmasından evvel konuşan EMEP Genel Başkanı Ercüment Akdeniz deprem cürümlerinin hesabının sorulması için gayretin devam edeceğini söyledi. Zelzelenin bir yas değil, bir uğraş ve yaşama tutunma sorunuolduğunu belirten Akdeniz “İktidar rant sevdalısı olduğunu sarsıntıdan sonra da bir kere daha gösterdi. Zelzele sınıfsal olarak tüm güçlerin turnusol kağıdı oldu” tabirlerini kullandı.