Kahramanaraş sarsıntılarının yarattığı yıkım, artan fiyatlar ve muhtaçlık duyan kesite yönelik üretim olmaması konut satışlarını olumsuz etkiliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran konut satışında şubatta başlayan gerileme mart ayında da devam etti. Geçen ay ülke genelinde yapılan konut satışları bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 21.4 azalarak 105 bin 476 oldu. Ocakta yaklaşık 98 bin, şubatta 80 bin bandında olan satışların mart ayında 100 bini aşması dikkat çekti. Konut kredi faizinin yüzde 0.69’a kadar düştüğü kampanya hudutlu da olsa satışlarda tesirini gösterdi. Ocak-mart devrine bakıldığında ise bir evvelki yılın birebir devrine nazaran düşüş yüzde 11.5 olurken, birinci çeyrekte toplam 283 bin 215 kişi mesken sahibi oldu.
KREDİLİ SATIŞ HİSSESİ ARTTI
Banka kredili konut satışı mart ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 16.5 azalarak 25 bin 262’ye geriledi ve toplam satış içinde kredili olanların hissesi yüzde 24’e yükseldi. Kredili satış hissesi böylelikle son 9 aydaki en yüksek oranı gördü. Peşin ve senet üzere başka satış sistemlerindeki düşüş ise yüzde 22.8 oldu ve bu yollarla 80 bin 214 konut sahibini buldu. Hem fiyatlar hem de yeni konut üretimindeki yavaşlama nedeniyle ikinci elin yükü mart ayında da devam etti. Sıfır konut satışı marta bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 14.2 azalarak 32 bin 899’a geriledi. Toplam konut satışları içinde birinci el konut satışının hissesi yüzde 31.2 oldu. İkinci el konut satışları ise yüzde 24.3 düşerek 72 bin 577’ye geriledi. Toplam satış içinde ikinci elin hissesi yüzde 68.8 olarak hesaplandı.
ÜÇ KONUTTAN BİRİNİ RUSLAR ALDI
YABANCILARA yapılan konut satışları mart ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 38.7 azalarak 3 bin 415 oldu. Savaşın akabinde Türkiye’ye akın eden Ruslar, geçen yıl nisan ayında Türkiye’den konut alan yabancılar sıralamasında tepeye yerleşmişti ve hâlâ yerini koruyor. Martta Rusya vatandaşları Türkiye’den bin 175 konut aldı ve toplam SATIŞ içindeki hisseleri yüzde 34.40 oldu. Rusları sırasıyla 472 konutla İran, 165 konutla Irak ve 160 konutla Ukrayna vatandaşları izledi. Yabancılara yapılan konut satışlarında vilayet olarak birinci sırayı bin 324 satışla Antalya aldı. Antalya’yı bin 90 konut satışıyla İstanbul ve 240 konut satışıyla Mersin takip etti. Yılın birinci çeyreğinde yabancılara 10 bin 926 konut satıldı.
DEPREM BÖLGESİNDE NE OLDU?
DEPREMİN etkilediği 11 ile baktığımızda en büyük gerileme yıkımın en çok olduğu Hatay’da gerçekleşti. Bölgede ayakta kalan bina az olduğu için mart ayında satışlar geçen yıla nazaran yüzde 91.37 geriledi. Öteki vilayetlerde ise düşüşler şöyle oldu; Adana yüzde 31.60, Adıyaman yüzde 62.18, Diyarbakır yüzde 28.58, Gaziantep yüzde 50.57, Kahramanmaraş yüzde 39.22, Kilis yüzde 43.84, Malatya yüzde 42.80, Osmaniye yüzde 70.74, Şanlıurfa yüzde 43.78. Elazığ’da ise alınan göçle satışlar yüzde 29.31 arttı. Öte yandan beklenen SARSINTI nedeniyle de İstanbul’da gerileme ülke ortalamasını geçti ve yüzde 24.22 oldu.