Seray Şahinler – Can Bonomo, müzik seyahatini istikrarlı formda sürdürürken, edebi üretimlerine de sürat verdi. Şiire ilgisi bilinen ve daha evvel “Delirmek, Belirmektir” kitabıyla okurla buluşan Bonomo bu defa bir roman yazdı. “Ateşli Silahlar ve Bilardo” sıkıntı olanı, yani bugünü anlatıyor. Mundi’den çıkan kitap, çağdaş dünyanın istekli kurbanı Necip’in hikayesiyle aslında hepimizi anlatıyor. Bonomo ile kitabı konuştuk…
– Edebiyata, şiire ilginizi biliyoruz, “Ateşli Silahlar ve Bilardo”nun serüveni nasıl başladı?
Bilgi Üniversitesi’nde sinema okuduktan sonra senaryo ve kıssa anlatımıyla bağımı hiç koparmadım. Anlatmaya bedel bir öykü bulunca da yazmaya karar verdim. Bir gün bir senaryo yazacağımı çok düzgün biliyordum fakat kendimi rahatsız hissedeceğim, beni daha çok zorlayacağını düşündüğüm bir tarafta ilerlemek istedim. Roman harikulade bir karardı. Hem çok keyif aldım hem de ortaya içime sinen bir iş çıktı.
– “Ateşli Silahlar ve Bilardo” benim için ‘bugünün romanı’ oldu. Yaşadığımız her şey var romanda. Motokurye Necip’in hayatını anlatmak neden kıymetliydi?
Necip çok standart bir adam. Hepimiz çağdaş dünyanın Necip’leriyiz aslında. Eğitim durumumuz, bakış açımız ve başımıza gelen hadiseler değişkenlik gösteriyor. Geri kalan her şey birebir. Hayat bizi aynılaştırmaya, standardize etmeye çalışıyor zira. Kapitalist nizam yelpazeyi geniş tutmayı karşılayamaz. Bu kadar eserin satılması için herkesin aşağı üst tıpkı olması lazım. Bunları tartışmak istedim romanda. Günümüzdeki muvaffakiyet tarifindeki deformasyonu, işin mutfağına verilen hassasiyetin gitgide azalırken, vitrine gösterilen ehemmiyetin çılgın boyutlara gelmesini göstermek istedim. Harikulade bir yarış hasıl oldu insanların hayatında. Otomobilleri kovalayan sokak köpekleri üzere davranmaya başladık. Arabayı yakalayacak olursak otomobille ne yapacağımıza dair en ufak fikrimiz yok. Bu benim her vakit çok ilgimi çekmiştir. Trajikomik bir tarafı da var problemin. Muharrir için çok esnek ve oyuncaklı bir bahis.
– Yeni bir ‘Tutunamayan’ portresi diyebilir miyiz Necip için? Modern Robin Hood’lara yer var mı bu hayatta?
Modern Robin Hood’lara bu dünyada birçok şey oluyor lakin çağdaş Robin Hood’lardan hiçbir şey olmuyor. Herkes kesinlikle bir şeye tutunuyor bu hayatta. Tutunulan şeyin saygınlığına kişinin kendisi değil, kanaat liderleri, moda ve şirketler karar veriyor. Çağdaş dünyanın sorunu bu galiba.
– Necip başta büyük hayalleri, hırsı olmadan, temel çizgilerde hayatını sürdürmek için bedel ödüyor. Okurken sıradan insan olabilmek evvelden olağanken bugün neredeyse bedel ödeten bir şey oldu diye düşündüm. Ne dersiniz?
Kesinlikle. Tam olarak bundan bahsediyorum. Sıradan olmak aşağı üst yasak oldu. Sıradan olursanız şahane yaptığınız, birçok beşerden mahir olduğunuz işi bile yapamaz hâle geliyorsunuz. Mevsim meyvesinin bile masaya yanarak gelmesi konusunda önemli bir konsensus var. Herkes bunlarla uğraşmak zorunda değil ki. Mutfağın bir ehemmiyeti kalmadı artık. Varsa yoksa vitrinin peşindeyiz.
‘Yarışa hayat telaşı diyoruz’
– Bütün olağanlıklar içinde insanın değişmeyen ‘daha fazlasını isteme’ hırsı da giriyor işin içine. Necip’i sancılar içinde kıvrandıran, bugün herkese bir halde intikal eden ‘daha fazlası’ refleksi. Nasıl başa çıkacağız bununla? Siz kendinizi nerede görüyorsunuz?
Ben de periyot dönem kendimi bu tuzağın ortasında buluyorum. Metropol hayatı yaşayıp da bu tezgâhlara düşmeyecek insan bulmak çok güç. Bir kez ne yaparsanız yapın, yarışın bir modülü olmak zorundasınız. Benim çocuğum üç buçuk yaşında. Ona uygun bir eğitim vermek, okulda yeterli bir eğitim görmesine vesile olmak istiyorum. Türkiye’deki okullar Amerika’daki ‘Ivy League’ dediğimiz, Avrupa’da, İngiltere’de ismini sanını hepimizin bildiği okullardan daha değerli. Demek ki yarışmayıp kenara çekilmek mümkün değil. Zannediyorum sorun bu yarışı konuta sokmakla başlıyor. Yarış sokakta olacak ve buna ‘hayat telaşesi’ denecek. Konutta herkes sokakta yaşadığı bu travmaları unutup olağan olmaya çalışacak. Harika güç bir durum bu ama kaideler bunu gerektiriyor. Kitapta da Necip emsal hususları düşünürken ‘’Normal nedir ki?’’ diye soruyor. Ben 37 yaşındayım. Hiç bilmiyorum olağan ne demek.
Kitaplarla büyüyor
– Şiire merhum anneniz sayesinde ilgi duymaya başlamışsınız… Eşinizin de ninnilere yönelik bir projesi olmuştu. Oğlunuz Roman’ın okuma kültürünü pekiştirmek için neler yapıyorsunuz?
Henüz çok fazla şey değil lakin yapılması gereken en önemli şeyi yapıyoruz. Kitap okuyoruz. Ben işim, gücüm müsaade ettiği takdirde haftada üç, dört tane kitap okuyorum. Çok seviyorum okumayı. Çocuklar da ne görürlerse onu biliyorlar. Benim annem çok kitap okurdu, evet vesileyle şiire ilgi duymaya başladım. Artık oğlum da her gün spor yapan ve kitap okuyan bir babayla büyüyor. Umarım o da bu vesileyle sağlıklı ve hislerini söz etmeyi bilen bir çocuk olarak büyüyecek.