Türkiye’nin değerli sanayicilerinden Rona Yırcalı, kur yükselişinin ihracata, hammadde fiyatlarından ötürü negatif etki ettiğini söyledi. Türk sanayicisini, geçmiş yıllarda Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu, Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD) Yüksek İstişare Konseyinin yanı sıra, memleketler arası alanda da muvaffakiyetle temsil eden Rona Yırcalı ile Rusya-Ukrayna savaşı, dünyadaki yüksek enflasyon ve Covid-19’un ekonomilere tesirini konuştuk.
Uluslararası İşbirliği Platformu (Uİ) Onur Kurulu Lideri olan Rona Yırcalı, koronavirüsün tüm dünyada bireylerin hayatını etkilediğini ve iktisadın bilinen koşulların dışına çıkmaya başladığını söyledi. Bugün ekonomik göstergelerin, Avrupa başta olmak üzere Çin’de de yavaşlamaya işaret ettiğini lisana getiren Yırcalı, Covid-19 ve Rusya-Ukrayna savaşının üst üste gelmesinin bu durumda tesirli olduğunu söz etti.
AVRUPA’DA GÜÇ KRİZİ SÜRER
Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı Avrupa’daki enerji krizine işaret eden Yırcalı, kelamlarını şöyle sürdürdü: Beklenmedik bir güç krizi görüldü. Güç krizinin Avrupa’da değerli olacağını düşünüyoruz. Önümüzdeki yaz Avrupa için daha bir sıkıntı olduğunu görüyoruz. Bu harbin (Rusya-Ukrayna savaşı) kısa vakitte bitmeyeceği, etkilerinin de devam edeceği düşünüldüğü için kısa vadede, Avrupa’nın ekonomik krizinin, güçten başlayarak devam edeceği anlaşılıyor. Tabiatıyla ABD ve Rusya’nın iktisadını de etkiliyor” diye konuştu.
Bu ülkelerin kıymetli pazarlar olduğunu, Türkiye’nin Avrupa’ya ihracatın ise yaklaşık yüzde 60 düzeyinde bulunduğuna işaret eden Yırcalı, dokuma başta olmak üzere, makine ve besin üzere birtakım siparişlerde de tesirlerinin görülmeye başladığını söz etti. Bu durumun ihracatçıya finansman zorluğu da getirdiğine işaret eden Yırcalı, faizler düşüş gösterse de finansmana erişimin zorlaştığını kaydetti. Kamu tarafından çeşitli önlemlerin aldığına dikkati çeken Yırcalı, faizi ise 1,5 puan daha düşüşle, tek haneyi inme beklentisi olduğundan kelam etti. Taban fiyat konusuna değinen Yırcalı, sene başında yeterli bir minimum fiyat artırımı yapıldığını, kendi işletmelerinde de fiyatlarda yüzde 80 artırım yaptıklarını, temmuz ayında da ek artışa gittiklerini söyledi. Sene başında da artış beklendiğini, bunun hoş bir gelişme olduğunu, lakin patron tarafı da bulunduğuna işaret eden Yırcalı “Asgari fiyat yükseldiği vakit daha mütevazı az kişi çalışan işletme ve ticaret hanelerini bunu karşılamakta zorluk olabileceğini, istihdama da aykırı tesir edebileceğini düşünüyorum. Taban fiyatı yükselttiğiniz vakit, başka fiyatları de yükseltmek zorundasınız. Bunu 1.500-2.000 kişilik işletmeler karşılayabilir mi?” dedi.
Yırcalı, hem fiyat artışları, hem fiyatlar konusunda kıymetli bir sıkışıklık olduğunu kaydetti. Kur yükselişinin ihracata tesirine değinen Rona Yırcalı, birçok bölümde ihracatın ithalata dayalı olduğuna işaret ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü: Kurdaki yükselmeler negatif etki ediyor. Biz de ihracatçıyız. Bu kur yükselmesinde 1-2 ay sonra ham unsur ithalatı o denli çabucak yakalıyor ki arkadan… Münasebetiyle kur yükselmesinin ihracatçıya uzun vadede yararı yoktur, 1-2 ayda o avantajlar kaybolur. Çin başta olmak üzere güçten ötürü ham husus fiyatlarında kıymetli yükselmeler var. Kimi ihracatçılar ise döviz kurunun, enflasyon oranında artması gerektiğini savunmuştu.