2023 yılı taban fiyatı için artırım beklentileri aralık ayının gelmesiyle tavan yaptı. 7 Aralık prestijiyle görüşmelerin başlamasıyla takvim işlemeye başlayacak. Evvelki yıllarda emekçi, patron ve hükümet temsilcilerinin bulunduğu komitede görüşülerek minimum fiyat artırımı yeni yıl gelmeden açıklanırdı. Geçen yıl teamül değişerek görüşmeler sonrası, 16 Aralık 2021’de kesin sonucu ve 2023 yılı ortasında yapılan enflasyon farkı artırımını Cumhurbaşkanı Erdoğan açıkladı. Bu yıl da muhtemelen bu halde açıklanacak fakat gelecek hafta görüşmeler başlayacak. Herkesin aklında farklı oranları bulunurken, kim ne istiyor bir bakalım.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alim’in davetiyle 1 Aralık Perşembe günü Türkiye Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Lideri Ergün Atalay ve Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Lideri Özgür Burak Akkol bir ortaya gelecek.
İlk buluşmasının nabız yoklama olması beklenirken, 7 Aralık Çarşamba günü de resmi görüşmeler başlayacak.
İşçi tarafında oturan Türk-İş, buluşma öncesi toplanıp yol haritası çizecek.
Son ana kadar sayı söylem etmeme kararı bulunan konfederasyonun, 8 bin TL üzere eşik oluşturmak istediği de bilgiler dahilinde.
İşveren tarafında ise sayı üzerinden değil de süreç üzerinden gidileceği ve enflasyona ek 10 puanlık bir artırıma sıcak bakıldığı sızan bilgiler dahilinde. Bu ne kadar mı ediyor?
Gelecek hafta açıklanacak Kasım enflasyonu öncesinde bakılırsa yıllık mı fark enflasyon üzerinden mi bilinmiyor. Bu iki ihtimal doğuruyor.
Haziran-Ekim aralığında enflasyon yaklaşık yüzde 10,85, buna ek 10 puan ile yüzde 20 yapılabilir. Minimum fiyata yapılacak yüzde 20 oranında artırım da 6 bin 600 TL ediyor.
Yazın ortasında yapılan artırım için Cumhurbaşkanı Erdoğan, yıl sonu için güçlü bir beklenti oluşturmuştu.
Geçen yıl üzere yıllık enflasyon üzerinden gidilecekse Foreks Haber’in 16 ekonomistle düzenlediği ankette Kasım ayı TÜFE ortalama kestirimi yüzde 2,94 artış olurken, yıllık yüzde 84,51 artış beklentisi oluştu. Salt enflasyon oranında bir artırım yapılsa dahi 10 bin TL’yi aşıyor.
Sözcü’den Erdoğan Süzer, taraflara dayandırdığı hesaplamasında, pazarlıkların 7 bin 500 ila 8 bin TL düzeyinde yürüyeceğini aktarıyor.
Görüşmelerde emekçi tarafının enflasyon, geçim koşulları, alım gücü ve yaklaşan seçim başlıkları üzerinden pazarlık yapmak istediği öngörülüyor.
İşveren tarafının da yüksek artırımların neden olabileceği işten çıkarmalar, kayıt dışı istihdam ve enflasyonda yükseliş baskısı üzere argümanlar sunacağı düşünülüyor.
Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, iki minimum ücretlinin çalıştığı konutta yoksulluk sonunun korunmaıs gerektiğini belirtmişti. Birleşik Metal-İş Sendikası Araştırma Merkez BİSAM’a nazaran dört kişilik bir ailenin yoksulluk sonu 26 bin 123 TL’de bulunuyor ve bu hesapla taban fiyatın 13 bin 62 TL olması gerekiyor.
AKP Genel Lider Yardımcısı Vedat Demiröz, geçen ay yaptığı bir açıklamada, 2023 yılında minimum fiyatın 7 bin 500 TL civarında olacağını düşündüğünü söylemişti.
CHP Genel Lider Yardımcısı Seyit Torun, katıldığı bir aktiflikte minimum fiyata yönelik “Yeni taban fiyat 10 bin liranın üzerinde olmalı diyoruz” demişti.
DEVA Partisi Genel Lideri Ali Babacan, taban fiyatın yoksulluk hududunda olması gerektiğini savunarak, “Diyelim ki 5 kişilik bir aile. Geçinebilmesi için minimum ne kadar paraya muhtaçlık var? Mesela 20 bin lira. Örnek veriyorum, mevcut geliri 10 bin lira. Kalan 10 bini biz ödeyeceğiz” tabirlerini kullanmıştı.
HDP Emek ve Toplumsal Siyasetler Komitesi Eş Sözcüsü Cemalettin Yüksel, bugün yaptığı açıklamada kampanya başlattıkları duyurusuyla, taban fiyatın 12 bin 500 TL olması için gerektiğini bunun için çaba edeceklerini açıkladı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lideri Mustafa Gültepe, dün yaptığı açıklamada taban fiyatın 300-350 dolar düzeyinde olması gerektiğini belirtirken, bu da 5 bin 500 ila 6 bin 500 TL düzeylerinde denk geliyor.
Merkez Bankası’nın daha evvel enflasyon raporuna da eklediği TÜİK 2017-2019 bilgileriyle hazırlanan araştırmasında ortalama olarak minimum fiyatlı çalışanların bölümlerde oranı görülüyor.
DİSK’in Araştırma Merkezi DİSK-AR raporlarında da Türkiye’de minimum fiyatlı çalışan oranı yüzde 57 olarak görülüyor.
