Dün yayımlanan TÜİK ve TCMB bilgileri sonrası konut fiyatlarında ve satışlarında derin sorgulamalar başladı. Konut fiyatlarında artışın sürdüğü görüşürken, yabancıların alım oranları dikkat çekti. Yükselen fiyatlardaki konutları yerli vatandaştan hangi bölümün de aldığı merek edilirken, faizlerde muhtemel bir yükselişteki oranların nasıl değişeceği de merak konusu olmayan devam ediliyor.
Konut dalı temsilcileri kredi kısıtlamalarından şikayet ediyor.
TÜİK bilgilerine nazaran, 2022 Ekim ayında, geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran konut satışlarında yüzde 25,3 azalış görüldü.
Konut satışları son 4 aydır düşerken, temmuz ayından bu yana konut kredilerinde de uygulanan kısıtlamalarla ipotekli satışlar tarihin en düşük sayılarına erişti.
Bu değerlendirmelere KONUTDER Lideri Altan Elmas’a ilişkin. Kesim temsilcisi bir de ihtarda bulunuyor:
Kredi kısıtlamaları birinci el satışlarda ivedilikle kaldırılmalı.
Konut fiyatlarında yükselişi önlemeye yönelik uygulanan kararlar için de Elmas, konut üretiminin olumsuz etkilendiğini açıklıyor.
2022 yılında hem ipotekli satışların hem de birinci el satışların rekor düzeyde düşük olacağını öngörerek, konut üretimini zorlaştıran kredi kısıtlamalarının üreticiden alınan birinci el satışlar için ivedilikle kaldırılması gerektiğini ve kamu bankaları aracılığıyla daha uygun finansman sunulması gerektiğini de belirtiyor.
Konut üretiminde kıymetli bir finansman aracı olan ipotekli satışların nakit akışını direkt etkilediğini söyleyen Elmas, üretimin yavaşladığını belirtiyor. Bunun da arz sıkıntısını derinleştirme riskiyle fiyatlardaki yükselişi tetiklediğini açıklıyor.
Gayrimenkul iktisatçısı Dr. Ahmet Büyükduman, bu fiyatlarda hala satılan konutları kimlerin aldığını açıklarken, başka yandan konut faizlerindeki artışın tesirini de yorumluyor.
Büyükduman, Problem İktisat kanalı yayınında konutta arz-talep istikrarını yorumlarken, toplu taşımanın konut fiyatlarına tesirini de açıklıyor.
Son periyottaki artışlarla milyonları aşan konut fiyatlarında satışların azalmasına rağmen hala alıcı bulunmasını yorumlayan uzman, bu konutları alanların sabit gelirli olmadığı tespitini yapıyor.
Faizlerde bilhassa seçim sonrası görülmesi mümkünlüğü hesaplanan yükselişin konut fiyatlarına ve satışlarına tesirini de geçmişe yönelik deneyimlere dayanarak ‘el freni çekilmiş kamyona’ benzetirken, kredi kullanımının da büyük düşüş yaşayacağını öngörüyor.
Son datalarda konut satışlarındaki düşüş ve fiyatlardaki artışı da kıymetlendiren Büyükduman, lakin Aralık ayı için satışlarda sayısal bir artış görüleceğini de belirtiyor. Son olarak yabancılara konut satışlarında Antalya’da 3 konuttan birinin, İstanbul’da da 10 satıştan birinin yabancılara olduğunu belirtiyor.
Satılık Konut Piyasası Görünümü Raporu’nda İstanbul’da satılık konutların fiyat artış oranlarının bir ayda 11,3 puanlık düşüş yaşandığı görüldü.
sahibinden.com ve Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM)’ın hazırladığı “sahibindex Satılık Konut Piyasası Görünümü” Kasım raporunda Türkiye genelinde ortalama satılık konut ilan metrekare cari fiyatının yüzde 191,4 artarak 14.395 TL olduğu görülüyor.
Üç büyük vilayetteki yıllık fiyat artış oranının incelendiği raporda İstanbul’da satılık konutların yıllık fiyat artış oranlarında bir ayda 11,3 puanlık düşüş yaşandığı görülüyor.
Raporun birinci yayınlanmasından bu yana ikinci sefer satılık iş yerlerindeki fiyat artışının konut fiyatlarındaki artışın altında kaldığı görüldü.
Satılık konut ilan metrekare cari fiyatları tıpkı devirde İstanbul’da yüzde 218,1, Ankara’da yüzde 197,7 ve İzmir’de yüzde 181 arttı.
İstanbul’da Eylül ayı bilgileri ile kıyaslandığında yıllık fiyat artış oranında 11,3 puanlık bir düşüş gözlemlendi. Ortalama satılık konut metrekare fiyatları İstanbul’da 21.429 TL, Ankara’da 9.615 TL ve İzmir’de 16.250 TL oldu.
2022 Nisan ayından sonra birinci defa ölçülen üç büyük vilayetteki iş yeri fiyatlarının tahliline nazaran ise satılık iş yeri fiyatları geçen yılın tıpkı ayına nazaran İstanbul’da yüzde 152,7, Ankara’da yüzde 134,9, İzmir’de yüzde 147 arttı.
Satılık konut fiyatlarında düşüş eğiliminin sürdüğü, yıllık artış oranının Türkiye genelinde geçen ay olduğu üzere düştüğü görüldü.
Eylül’de yüzde 196,8 olan yıllık fiyat artışı ekim ayında yüzde 191,4’e geriledi. Geçen yılın tıpkı ayında 4.940 TL olan Türkiye geneli ortalama satılık konut ilan metrekare fiyatı 14.395 TL’ye yükseldi.
Antalya’daki satılık konut metrekare fiyatlarındaki artışının da İstanbul’u geçtiği görüldü.
Satışa çıkarılan konutların sayısının arttığı belirtilirken, ülke genelinde yüzde 1,7, İstanbul’da yüzde 2,5, Ankara’da yüzde 1,7, İzmir’de de yüzde 5,8 yükseldi.
Üç büyük vilayette satılık konut ilanları artarken, satılan konutların sayısı azaldı.