Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Özgür Karabat, AKP Bitlis Milletvekili Vahit Kiler‘in şirketi Kiler Grubu’nun Halkbank’a borçları karşılığında 100 milyon dolara 2015 yılında sattığı Sapphire Alışveriş Merkezi’ni, 48 milyon dolara geri almasıyla “yetim hakkının yendiği” savını TBMM kürsünden yineledi.
Sayıştay 2021’de Sapphire AVM için 78.9 milyon dolar bedel biçmişti.
Karabat TBMM’nin dünkü oturumunda, Sapphire AVM alışverişinin incelenmesi için bir “Araştırma Komisyonu” kurulması tarafında önerge sundu.
Önerge Meclis çoğunluğuna sahip olan AKP ve MHP’li vekillerin oylarıyla reddedildi.
Karabat, Safir olarak okunan Sapphire kredisi ve satış bedelinin TL karşılığını hesapladı.
Kiler’in Halkbank’tan 2019 yılında kullandığı 583 milyon TL kredinin dolar karşılığının o gün itibariyle 100 milyon dolara eşitlendiğini söyleyen Karabat, inşaat maliyet muhasebesi datalarına nazaran yaptığı hesaplamaya nazaran sözkonusu 2 kulenin bedeli 2 milyar 484 milyon liraya karşılık geldiğini söylüyor.
Bu durumda ortaya çıkan 1 milyar 493 lira farkın, TÜİK sayılarıyla karşılaştırıldığında da 910 milyon TL’ye ulaştığını vurguluyor.
10 Ocak’ta Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yapılan açıklamada, “İstanbul Sapphire alışveriş merkezi ve seyir terasına ilişkin 146 adet gayrimenkulun Kiler GYO tarafından 760 milyon TL’ye ve 101 adet gayrimenkulun 145 milyon TL’ye küme firması KBC Besin Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından olmak üzere 247 bağımsız kısmın tamamının 905 milyon TL’ye satın alınmasına ait mukavelesi imzalandığı” belirtilmişti.
Bu açıklamada bana nazaran kritik soru: 905 milyon TL finansman nereden hangi şartlarla sağladı?
Karabat, Sayıştay’ın 2021 Halkbank raporunda yer alan bir öteki noktaya daha dikkat çekiyor.
Halkbank’ın Safir kulelerinden Kiler’in borcuna karşılık gelen 149 bağımsız ünitenin yanı sıra 101 bağımsız ünitesi de satış mukavelesine ekliyor.
Karabat Sayıştay Raporu’nda bu 101 bağımsız ünitenin “X Turizm” olarak anılan bir şirketten satın alındığının belirtildiğini vurguluyor.
Karabat, Sayıştay raporlarında yaygın bir uygulamayla ismi “saklanan” şirketin kimliğini sorguluyor.
Bu noktadan hareketle Kiler’in turizm dalında faaliyet gösteren şirketlerine bakıyoruz. Payları Borsa İstanbul’da süreç gören Tureks Turizm dikkatimi çekiyor.
Tureks Turizm’in hakim ortağı Kiler Holding’in paylarını Ümit Kiler temsil ediyor. Şirketin idare şurası lideri Bitlis Genç İşadamları Derneği üyesi ve hemşerisi Atilla Ersan…
Kiler Grubu’nun 2015 yılında Carrefoursa’ya 430 milyon liraya sattığı Kiler Market’in kuruluşunda da Ersan ailesinin paydaşlığı bulunuyordu.
Ersan ailesi Kiler’den ayrılıp Kim Market zincirini kurmuştu.
Tureks de Kiler üzere kamudan ihale almakta uzman AKP’nin beğenilen şirketlerinden…
AKP’li Başakşehir Belediyesi’nin Ağustos 2022’de açılan araç kiralama ihalesini Tureks Turizm aldı. Başakşehir Belediyesi’ne bu ihaleyle 168 milyon liraya araç kiralayan Tureks, yeniden AKP’li Tekirdağ Kalpaklı Belediyesi ile de 13 milyon 347 bin TL bedelle araç kiralama mukavelesi imzaladı.
Ticaret Sicil Gazetesi kayıtlarına nazaran Ümit Kiler, Celal Kalkan, Suat Arıkbaş, Ercan ve Atilla Ersan paydaşlığı Tureks Turizm’in aldığı kamu ihalelerinin toplamının 2 milyar liraya yaklaştığı belirtiliyor.
Karabat, Kamu İhale Bülteni’nde yer alan bilgilere nazaran İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın yapmış olduğu “İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, Vergi Kontrol Konseyi Başkanlığı ve İstanbul Defterdarlığı 2023 Yılı 42 İş Günü İşçi Taşıma İşi İhalesi”nin de, 9 milyon 902 bin liralık mutabakatla Tureks Turizm’e verildiğine dikkat çekiyor.
Ziraat Bankası ne yapıyor?
TBMM’nin dünkü oturumunda Karabat’ın teklifini destekleyen YETERLİ Parti Milletvekili Bedri Yaşar ana faaliyet konusu çiftçileri desteklemek olan Ziraat Bankası’nın dağıttığı krediler içinde çiftçilerin lakin yüzde 15’i, KOBİ’leri desteklemek üzere faaliyet göstermesi beklenilen Halkbank’ın dağıttığı kredilerden bu bölümün aldığı hissenin da yüzde 18’i geçmemesine eleştiriyor.
Kamu bankalarının yandaş şirket ve kuruluşlara dayanağı sır değil. CHP Küme Başkanvekili Özgür Özel de Rize MÜSİAD üyesi iş insanlarının kurduğu şirkete verilen krediyi örnek vermişti.
Son 2 yılda 19.5 milyon lira ziyan eden Rize Elektrik Üretim A.Ş’nin (Rienerji) yüzde 51 payını 12.4 milyon TL bedelle yüzde 51’ini almıştı.
Rienerji’nin web sayfası şimdi imal etabında olduğundan açıklamalarını göremiyoruz.
Ziraat’in “kurtardığı yandaşlar” husus olunca akla gelen birinci şirket elbette “kamu finansmanıyla” Türkiye’nin en büyük medya kümesi Doğan Medya’yı satın alan Demirören…
Ziraat Bankası’nın 2021 yılı hesaplarını inceleyen Sayıştay, TBMM’ye sunduğu raporda Demirören Holding’in Doğan Medya Grubu’nu satın almak için Ziraat Bankası’ndan kullandığı 800 milyon dolarlık krediye ait ayrıntılı bilgilere yer verdi.
Borç yapılandırılmış; 14 aya uzatılmış Bağcılar’daki Doğan Medya Center binası Ziraat’e geçmiş…
“Borcun Ziraat’e olsun” diyen bir bölümün olduğunu düşünmek aldatıcı olmaz…
Gübretaş altın buldu!
Bilecik’in Söğüt ilçesindeki altın madeni 2020 yılında keşfedilmişti.
Tarım Kredi Kooperatifi iştiraklerinden Gübretaş Madencilik A.Ş, Söğüt Altın Maden alanında 109 ton altın rezervi bulunduğunu ve bunun 6,5 milyar dolar bedelinde olduğunu açıkladı.
Dünya Altın Kurulu Türkiye altın rezervinin 431.1 ton olduğunu kayıt altına aldı.
Yabancı şirketlerin “altın madenciliğine” ilgisi açık.
Tartışmalı kredilerin verildiği 2011-2022 yılları ortasında Ziraat Bankası Genel Müdürü olan Hüseyin Aydın 2022 yılı itibariyle Gübretaş’ın bağlı olduğu Tarım Kredi Kooperatifi Genel Müdür olarak atandı.
Nisan 2022 itibariyle Gübretaş’ın da İdare Heyeti Lideri.
Altın rezervinin bulunmasıyla tarımı desteklemek üzere kurulan Gübrataş’a neden Aydın üzere “çiftçi dostu” olmayan bir yöneticinin atandığı anlaşılıyor.
15 Temmuz darbe teşebbüsü sonrası FETÖ’yü finanse etmekle suçlanan Koza Altın Madeni’nin işlettiği Söğüt Altın Maden Sahası, Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu’na (TMSF) alınmıştı.
TMSF, Gübretaş Maden Yatırımları A.Ş ile Söğüt Altın Madeni ruhsat periyot kontratını 24 Şubat 2021’de imzalandı.
Gübretaş’ın Söğüt Altın Madeni alanına yapacağı 4.6 milyar yatırım teşvik kapsamına alındı. Bu durumda gümrük vergisi ödemeden ithalat yapabilecek olan şirkete yüzde 80’e varan oranda vergi indirimi de sağlandı.
Yaklaşan “seçim müjdelerinden” Gübretaş da nasibini alıyor.
Ocak 2022 tarihli Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) açıklaması şöyle:
“30.12.2022 tarihli KAP açıklamamızda Söğüt Altın Madeni Alanında 2022 yılsonu gayesine yönelik çalışmalarda son evreye gelinmiş olduğu duyurulmuştu. Bu çalışmaların sonucu olarak Bağlı İştirakimiz Gübretaş Maden Yatırımları A.Ş. uhdesinde bulunan Söğüt Altın Madeni Alanındaki birinci altın külçesi dökümünün (tesis açılışı) Sayın Cumhurbaşkanımızın iştirakleriyle 27 Ocak 2023 Cuma günü gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.”