Kızılırmak’ın kıyısında, bir ulu çınarın gölgesinde oturuyorduk İbrahim Yolalan’la. Şiirden, öyküden, memleketten konuşuyorduk. “Kahve içelim” dedi, tütün yakmadan evvel. Irmağın uğultusu, kasabanın gürültüsüne karışıyordu. Uzaktan uzağa kavruk sesiyle Mahsuni… Kahveleri bitirmiştik ki, çantasından ‘beyaz’ bir kitap çıkarıp uzattı. Seslerden Uzakta kitabın ismi. Tıpkı vakitte akademisyen de olan Mustafa Kurt’un ‘anlatı’ yapıtının girişinde, “…Bu kitap yalnızca dünyaya bakıyor ve görebildiklerini kendi iç aynasında sırlıyor” denilip eklenmiş: Bu dünyanın hâlleri yaşanmadan nasıl bilinebilir ki? (s. 9). “Bilinemez, hele okunmadan hiç” diye karşılık veriyorum içimden.
Kapaktaki desen rüzgârın sesini çağrıştırdı. O ses ekinleri, ekinler ovayı, ova uzakları… İnsan nerede seslerden uzakta kalabilir ki?
İki kısma ayrılan yapıtın birinci kısmı isimsiz. İkinci kısım ufarak kıssalardan oluşuyor: Karşılaşmalar. Severek ve susarak okuduğum ‘beyaz kitap’ta birçok cümlenin altını tekrar tekrar çizdim. “Bir şey yap hoş olsun” (Hüzün ve Tesadüf) demişti Mustafa Kutlu. “Hâl” diyor Kurt. “Sus” derdim ben de, “Sadece sus.”
Üslubu çok canayakın Kurt’un. Hayatı anlamlandırmamızı sağlayacak ‘sahici’ sorular soruyor. “Bu kitap… kelamsız lisanı … anlamaya çalışıyor.” (s. 10) diyor. Yapıtın başından sonuna kadar ‘hâlce’ konuşuyor. Pekala nedir hâlce? “…Susmanın lisanıdır…” (s. 11). Susmak’la başlayıp Kuşku’yla biten başlıksız kısım, Hiç, Anlamak, Beklemek, Hatırlamak, Yazmak, Gitmek ve Hasret üzere sözlerin ‘hâlce’deki karşılığını anlatıp anlamlandırıyor. Bu metinler şiirle iç içe birebir vakitte zira şairlerden alınmış dizelerle zenginleştirilmiş. (Demek ki neymiş? Akademisyenler okuyormuş!)
Şâirâne, hikmet dolu ve veciz o kadar çok cümle var ki: …Yüzündeki çizgilere karışmak… (s. 18), …Alınyazısı kocaman bir yoldan ibarettir. (s. 21), …Rüzgârın esişi kadardır bu dünya. (s. 25), Kayalar bile içinde bir tohum taşırken senin bu katılığın niçin? (s. 32), Özgürlük yalnız kalabilmeye denir. (s. 46).
İkinci kısım 42 ‘ufarak’ öyküden oluşuyor. Özeti iki söz: Kalem ve hikmet! Yanık İzi, Savruluş, Tebessüm, Bahçenin Ortası, Kitaptan Düş, Dilsizliğin Lisanı, Nahif Bir Çember, Çiçek Ülkesi, Saçlarının Karası, Çivideki Hırka, Bakmalar ve Soğuk öykülerini çok beğendim. Unutmadan belirteyim ki Kurt’un kıssalarına gizlediği ‘dizeler’ var: Saçlarının karasını nerelerde bıraktın sen? (s.83) üzere.
İki alıntıyla noktalayayım ‘suskunluk’ yazısını: …Yola çıkmayanın kıssası mi olur? (s. 21) ve Kendi olmayanın hiçbir hâli yoktur… (s. 45).